Εισαγωγικά

2011-05-03 00:00

_{Η "Φιλοσοφία για Παιδιά" είναι ένα φιλοσοφικό-παιδαγωγικό κίνημα που ξεκίνησε από την Αμερική κατά τη δεκαετία του 1970. Το κίνημα υποστηρίζει ότι η φιλοσοφία είναι μια δραστηριότητα (και όχι ένα σύνολο θεωριών ή δεδομένων) που μπορεί και πρέπει να ασκείται από τα παιδιά 4-12 ετών ως ερευνητική, διαλογική και κριτική διαδικασία. Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να συντονίζεται από τη δασκάλα ή τον δάσκαλο, να παίρνει αφορμή από κάποιο παραμύθι, αφήγημα, ποίημα ή άλλο καλλιτέχνημα, να δομείται με ερωτήματα διατυπωμένα από τα ίδια τα παιδιά και να προχωρεί ερευνητικά με εβδομαδιαίες ή δεκαπενθήμερες συνεδρίες.}

    _{Η ιδέα μιας φιλοσοφίας για παιδιά επεκτάθηκε με εκπληκτική ταχύτητα σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπου μελετάται σήμερα μέσα από μια ογκώδη βιβλιογραφική παραγωγή, μέσα από συνέδρια, ημερίδες, εξειδικευμένα περιοδικά, ινστιτούτα, επιστημονικά ιδρύματα κλπ. Σε πολλές χώρες η φιλοσοφία εντάχθηκε στο αναλυτικό πρόγραμμα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, φτιάχτηκαν ειδικά εγχειρίδια για παιδιά και δασκάλους, ένα πρώτο πειραματικό στάδιο ακολουθήθηκε από ειδικούς θεσμούς και ωρολόγια προγράμματα.}

 

_{Η επιστημονική στάθμη αυτού του κινήματος είναι σήμερα αρκετά υψηλή. Η ταυτόχρονη διείσδυση σε φιλοσοφικά και παιδαγωγικά πεδία και η ευφυής ισορρόπηση στο μεταίχμιο αυτών των επιστημών οφείλουν να συγκαταλεχθούν στα επιτεύγματα του κινήματος. Και ως σημαντικό προσόν της Αγγλίδας συγγραφέα πρέπει να αναγνωρισθεί η δεκαπενταετής εμπειρία της ως δασκάλας σε δημοτικά σχολεία, όπου της δόθηκε η ευκαιρία να εφαρμόσει τις φιλοσοφικές-παιδαγωγικές θεωρίες και να πειραματισθεί με αυτές. Υπάρχει μια σειρά από έννοιες που διεκδικούν πρωτοτυπία και προκαλούν για επανειλημμένη συζήτηση. Αναφέρω ενδεικτικά τις έννοιες: Α) διδασκαλία του στοχασμού, Β) προσεκτική ακρόαση, Γ) λογικότητα και Δ) ερευνητική κοινότητα. Κάποιες από αυτές τις έννοιες έχουν την προέλευσή τους στους Αμερικανούς πραγματιστές φιλοσόφους Charles Peirce (1839-1914) και John Dewey (1859-1952), αλλά αναγνωρίζεται επίσης ότι ο πρωτεργάτης αυτής της φιλοσοφικής-παιδαγω­γικής αναμόχλευσης είναι ο Αθηναίος Σωκράτης.}